Vier grote ideeën uit het hindoeïsme

Zelfs als we niet gelovig zijn en geen enkele interesse hebben om dat wel te worden, bieden religies ons ideeën waar we veel aan kunnen hebben. Daarom geven wij je in dit blog vier verrassende ideeën uit het hindoeïsme.

Kijk uit naar de dood

Het hindoeïsme is enorm radicaal in de gedachte het leven niet bijzonder interessant is. Als we de zaken objectief bekijken, is veel van wat we moeten doormaken ellende en lijden. Volgens het hindoeïsme is ons werkelijke doel om voor altijd klaar te zijn met leven, dat is het ware hoogtepunt van het bestaan.

Het hindoeïsme draait de westerse vergelijking om: de zondigen met oogkleppen zijn gedwongen om eeuwig te leven, de rechtvaardigen en ontwaakten zijn bevoorrecht genoeg om te kunnen sterven. Als we niet voldoende compassie en inlevingsvermogen naar anderen kunnen hebben, kunnen we – zo suggereert het hindoeïsme – wel eens de ultieme straf ondergaan: we zullen tot in de eeuwigheid door moeten gaan.

Volgens het hindoeïsme is de kunst en de ware prijs om goed en wijs genoeg te zijn om te leren voor eens en altijd te sterven.

Vergeet het geld niet

We verwachten misschien dat een religie die gewijd is aan spirituele verlichting zich weinig aantrekt van geld en bezittingen. Maar niets is minder waar. Volgens het hindoeïsme is ‘artha’, oftewel het najagen van rijkdom, een van de vier traditionele doelen in het leven.

In het hindoeïsme wordt niet gezegd dat je een overdadigheid aan materialisme moet nastreven, maar wel dat we als mens financiële middelen nodig hebben om goed te leven. Je zal geen spirituele oefeningen kunnen doen als je niet in staat bent om elke dag een aanzienlijke hoeveelheid tijd vrij te nemen van praktische verplichtingen.

Hindoes richten zich voor hun hoop op materieel comfort op Lakshmi, de godin van de voorspoed. Zij is een van de populairste Hindoegoden en wordt meestal afgebeeld met twee lotusbloemen in haar hand, die zowel verwijzen naar spirituele bevrijding als naar materieel geluk.

Lakshmi haalt ons schuldgevoel naar het verlangen naar meer rijkdom weg, en herinnert ons eraan dat het echte doel van geld (uiteindelijk) is ons in staat stellen geld te vergeten.

Keer je niet tegen seks

We verwachten ook niet snel dat godsdiensten ons aanmoedigen seksueel genot na te streven. Maar in het hindoeïsme valt seksuele bevrediging (‘kama’) onder de vier ‘puruṣārthas’, de doelen van het menselijk leven, naast ‘dharma’ (moraliteit), ‘artha’ (welvaart) en ‘moksha’ (spirituele bevrijding).   

Het respect van het hindoeïsme voor seks, zit in het idee over wat er achter onze erotische gevoelens schuilgaat. Erotische gevoelens zijn een middel waardoor wij de eenheid van het universum (‘brahman’) kunnen ervaren.  

Onze seksuele verlangens dwingen ons om de barrières tussen onszelf en anderen te doorbreken. In de volksmond zouden we kunnen zeggen dat we opgewonden zijn, maar door een hindoe-bril bekeken, is de kern van onze opwinding een kleine maar belangrijke stap naar eenheid met het universum. 

Word weer één met het universum

Hindoes komen uit de sleur van het eeuwige bestaan, door het besef dat wij en het universum in werkelijkheid één zijn. 

Als we dieper in onszelf en naar onze omgeving kijken, ontdekken we de opmerkelijke eenheid van alle elementen. In tegenstelling tot wat de schijn suggereert, behoort alles wat we om ons heen kunnen zien en ervaren tot dezelfde levenskracht: de bladeren die zich ontvouwen aan de boom, het kind dat leert lezen, de regenworm die zijn tunnels graaft, de lava die uit de aarde borrelt. 

Het grootste deel van onze pijn, zo stelt het hindoeïsme, komt voort uit een te grote gehechtheid aan het verschil tussen onszelf en de rest van de wereld. 

In een proces dat bekend staat als ‘moksha’ of bevrijding, schudden we de illusie om ons te scheiden van het universum van ons af en kunnen we weer één worden met het universum. Het doet er niet meer toe waar wij precies eindigen en anderen beginnen: alles behoort tot hetzelfde geheel.